Cehennem ehli, cehennemin içinde dünyâdakinden daha hoş bir halde olurlar. Çünkü cehennemde Hak’dan haberdâr bulunurlar. Oysa dünyâda Hak’dan habersizdirler; ve Hak’dan haberdâr olmaktan daha tatlı bir şey yoktur. Bundan dolayı kâfirler hakkında dünyânın tercih edilir olması, bir amel ederek açığa çıkarıcı lütfundan, Hak’dan haberdâr olmaları içindir. Yoksa dünyâ cehennemden daha hoş değildir. Münafığı cehennemin en dibine atmalarının sebebi odur ki, ona îmân geldi; küfrü kuvvetli olduğundan amel etmedi. Hak’dan haberdâr olması için ona pek çok azâb olur. Kâfire îmân gelmediğinden, küfrü zayıftır. Az bir azâb ile haberdâr olur. Bunlar tozlanmış bir havlu ile halıya benzer. Havluyu bir kimse silkebilir; fakat halıyı iyice silkmek için dört kişi lâzımdır ki, onun tozu çıksın. Cehennem ehli “en efîdû aleynâ minel mâi ev mimmâ rezekakümullâh” (A’râf, 7/50) ya’nî “Suyunuzdan veyâ Allah’ın size verdiği rızıktan biraz da bize akıtın” demeleri, hâşâ, yemek ve içecek taleb etmeleri değildir. Ya’nî “Bulduğunuz ve size âşikâr olan şeylerden bizi de feyizlendiriniz” derler.
Kur’ân-ı Mecîd süslenmiş bir gelin gibidir. Örtüsünü açan kimseye yüzünü göstermez. Ey Kur’ân’dan bahseden kimse! Sana bir zevk ve keşif hâsıl olmaması, ondandır ki, sen onun örtüsünü açtın, o seni reddetti; ve sana hile yapıp, yüzünü çirkin gösterdi; ben o sevgili değilim, dedi. Hz. Kur’ân, her ne sûretle isterse görünmeye kâdirdir; fakat örtüsünü çekmeyip, rızâsını taleb eder ve O’nun rızasına sebeb olan şeye çalışırsan, sen O’nun örtüsünü çekmeksizin, sana yüzünü gösterir. Hakk ehlini taleb et; çünkü Cenâb-ı Hak “Fedhulî fî ibâdî. / Vedhulî cennetî.” (Fecir, 89/29,30) ya’nî “Haydi gir kullarımın içine. Gir cennetime.” buyurmuştur. Hak Teâlâ herkese söylemez. Nitekim dünyâ pâdişâhları, her bir dokumacıya söz söylemezler. Halkı pâdişâha ulaştırmak için bir vezir ve vekil dikmişlerdir. Hak Teâlâ Hazretleri de, Hak talebinde bulunan her bir kimsenin, onun kapısına gitmesi için, bir hizmetkâr seçti; ve nebîler ve evliyâ da, bunun için gelmişlerdir. Çünkü Hakk’a onlardan başka yol yoktur.